EL CERRAHİSİNDE TENDON TRANSFERLERİ
El cerrahisinde tendon transferi, hasar görmüş ya da işlevini yitirmiş tendonların yerine sağlıklı tendonların transfer edilerek el fonksiyonlarının yeniden kazandırılması amacıyla yapılan bir cerrahi işlemdir. Bu işlem genellikle sinir felçleri, tendon yaralanmaları, doğumsal anomaliler veya nörolojik hastalıklar nedeniyle el fonksiyonlarının bozulduğu durumlarda uygulanır.
Tendon Transferi Nedir?
Tendon transferi, bir kasın sağlam ve işlevsel tendonunun, hedeflenen başka bir kasın tendonuna bağlanması işlemidir. Bu işlem, elin kaybedilen hareketlerini (örneğin, kavrama, açma, kaldırma) geri kazandırmayı amaçlar.
Tendon Transferinin Amaçları
1. Kayıp fonksiyonların yerine konması: Özellikle kas-iskelet sistemi ya da sinir yaralanmaları sonrası.
2. Denge sağlanması: Elin anatomik yapısındaki dengeyi yeniden oluşturmak.
3. Kontraktürlerin önlenmesi: Pasif hareketi artırarak eklemlerde sertlik oluşumunu engellemek.
Kullanım Alanları
• Sinir Felçleri: Örneğin, radial sinir felci nedeniyle elin bilek ve parmak ekstansiyon fonksiyonunun kaybında.
• Tendon Yaralanmaları: Parmakları hareket ettiren tendonların kopması durumunda.
• Nörolojik Hastalıklar: Örneğin, serebral palsi gibi durumlarda spastisite nedeniyle fonksiyon kaybında.
• Travma Sonrası Fonksiyon Kaybı: Özellikle motor fonksiyonların tamir edilemediği durumlarda.
Sık Kullanılan Tendon Transferleri
1. Radial Sinir Felci:
• Pronator teres → Ekstansör carpi radialis brevis (ECRB): Bilek ekstansiyonu için.
• Fleksör carpi ulnaris (FCU) → Parmak ekstansörleri: Parmak ekstansiyonu için.
• Palmaris longus → Başparmak ekstansörleri: Başparmağın ekstansiyonu için.
2. Ulnar Sinir Felci:
• Fleksör digitorum superficialis (FDS) → Parmak abdüktörleri: Parmakların abduksiyon ve adduksiyonunu sağlamak.
3. Median Sinir Felci:
• Ekstansör carpi radialis longus (ECRL) → Fleksör pollicis longus (FPL): Başparmağın bükülmesi için.
• Brachioradialis → Opponens pollicis: Başparmağın opponens hareketi için.
Cerrahi Süreç
1. Planlama: Hasta bireysel olarak değerlendirilir. Hangi kas ve tendonların işlevsel olduğu belirlenir.
2. Anestezi: Genellikle genel veya bölgesel anestezi altında yapılır.
3. Tendon Transferi: Sağlam tendon, hedeflenen pozisyondaki tendon veya kemiğe transfer edilir.
4. Fiksasyon: Tendon, genellikle sütürlerle sabitlenir.
5. Rehabilitasyon: Ameliyat sonrası fizyoterapi ile transfer edilen tendonun yeni görevine adaptasyonu sağlanır.
Ameliyat Sonrası Rehabilitasyon
• Erken dönem: İmmobilizasyon (alçı veya splint kullanımı) uygulanır.
• Fizyoterapi: Tendonun yeni işlevine alışması için kontrollü egzersizler yapılır.
• Sonuçların Değerlendirilmesi: Tam fonksiyon kazanımı birkaç ay alabilir.
Riskler ve Komplikasyonlar
• Tendonun yetersiz iyileşmesi.
• Hareket kısıtlılığı.
• Enfeksiyon.
• Transfer edilen tendonun görevine uyum sağlayamaması.
Doğru bir planlama ve cerrahi teknikle tendon transferi, el fonksiyonlarını başarılı bir şekilde geri kazandırabilir. Bu nedenle cerrah ve rehabilitasyon ekibiyle koordineli bir yaklaşım büyük önem taşır.
